Pompy ciepła to nowoczesne, ekologiczne i coraz bardziej popularne rozwiązanie, które z powodzeniem zastępuje tradycyjne źródła ogrzewania w wielu domach. Wiele osób zastanawia się jednak, czy instalacja pompy ciepła w 2024 roku to wciąż dobry wybór, czy dalej jest to dobra inwestycja. W tym artykule postaramy się rozwiać wątpliwości związane z inwestycją w pompy ciepła, omówimy koszty zakupu i montażu oraz przeanalizujemy, jakie są miesięczne koszty eksploatacyjne związane z użytkowaniem pomp ciepła.
Decydując się na montaż pompy ciepła w swoim domu w zamian za inwestycję zyskujesz możliwość znaczącego obniżenia rachunków za ogrzewanie. W zależności od konstrukcji pompy, sposobu jej podłączenia i potrzebnych komponentów, koszt inwestycji może się znacznie różnić, ale zawsze warto wziąć pod uwagę korzyści długoterminowe. Po czasie amortyzacji – spłaty inwestycji finansowanej niższymi kosztami eksploatacji – w późniejszych latach możesz dalej korzystać z oszczędności jaką ona oferuje. Z odpowiednio dobraną pompą ciepła zyskujesz niemal bezobsługowe źródło zasilania instalacji centralnego ogrzewania swojego domu, obniżasz comiesięczne koszty eksploatacyjne, możesz cieszyć się bezawaryjnym systemem ogrzewania przez wiele lat a także masz wpływ na środowisko zmniejszając emisję CO₂.
Jaki jest koszt pompy ciepła?
Zakup i montaż pompy ciepła to inwestycja, która na pierwszy rzut oka może wydawać się kosztowna, jednak warto zrozumieć, że jest to jedno z najbardziej efektywnych i ekologicznych rozwiązań do ogrzewania domu. Koszt instalacji pompy ciepła zależy od kilku kluczowych czynników, takich jak:
Rodzaj pompy ciepła
Na rynku dostępne są głównie dwa typy pomp – powietrzne i gruntowe – oczywiście różnią się źródłem pobierania energii z otoczenia, odpowiednio z powietrza i gruntu. Najpopularniejszą, najczęściej instalowaną jest powietrzna pompa ciepła, bo jest znacznie tańsza na etapie zakupu i instalacji, nie bez znaczenia jest też wzrost ich sprawności spowodowany postępem technologicznym na przestrzeni ostatnich lat. Gruntowa pompa ciepła wymaga znacznie większych nakładów inwestycyjnych, głównie ze względu na koszt odwiertów, czasami na takie instalacje decydują się właściciele domów o naprawdę dużych powierzchniach, bo jej efektywność jest wyższa szczególnie w niskich temperaturach, będzie też lepszym wyborem w regionach, w których tak niekorzystne warunki trwają dłużej, np. w górach. Nasz region, województwo zachodniopomorskie, klasyfikowane jest w najcieplejszej w kraju I strefie klimatycznej z temperaturą projektową -16ºC a mieszkańcy wiedzą, że zimy u nas są stosunkowo łagodne a tak mroźnych dni w roku jest stosunkowo niewiele. Z tego względu nie są problemem okresy, w których moc pomp musi być wspomagana za pomocą grzałek (niezależnie od ich rodzaju, także gruntowych) – takie dni mogą w ogóle nie wystąpić!
Moc pompy ciepła
W zależności od wielkości domu i jego zapotrzebowania na ciepło (OZC – obliczeniowe zapotrzebowanie na ciepło), pompa musi zapewniać odpowiednią moc, aby efektywnie ogrzewać budynek. Im większa moc, tym wyższy koszt samego urządzenia. W regionie Szczecina i całego województwa zachodniopomorskiego, ze względu na łagodniejszy niż w reszcie kraju klimat możemy instalować pompy ciepła o nieco niższej mocy a więc tańsze. Wymaga to jednak odpowiedzialnego podejścia instalatora, prawidłowego doboru urządzeń, poprawnego połączenia z instalacją grzewczą a także w razie potrzeby i możliwości jej modernizacji.
Technologia
Różne firmy oferują pompy ciepła różnych konstrukcji w różnych cenach. Nowoczesne urządzenia, które wykorzystują bardziej zaawansowane technologie, jak na przykład czynnik chłodniczy R32 czy też sprężarki inwerterowe, są droższe, ale ich efektywność i ekologiczność mogą zapewnić znaczne oszczędności w eksploatacji. Inny będzie także koszt urządzeń i instalacji typu split (z instalacją chłodniczą) a inny przy konstrukcjach typu monoblok, które są prostsze w instalacji dla “zwykłego hydraulika”.
Cenną wskazówką przy ocenie technologii i wiarygodności producenta urządzeń może być lista ZUM – jest to prowadzony przez Instytut Ochrony Środowiska – Państwowy Instytut Badawczy, “rządowy” rejestr urządzeń spełniających warunki przyznawania dotacji z programów “Czyste Powietrze”, “Mój Prąd” itp. Więcej informacji można znaleźć na stronie: https://lista-zum.ios.edu.pl
Marka urządzeń
Dzisiejszy świat pełen jest marketingu, reklamy, fałszu i handlowania nazwami towarowymi. Uznany producent to nie tylko rozpoznawalna nazwa a znany i popularny producent tradycyjnych kotłów grzewczych może wcale nie dysponować technologią pomp ciepła a inny ciągle bazować na starych technologiach. Szukając pomp ciepła powinniśmy szukać marek z ugruntowaną pozycją w technologiach chłodniczych i klimatyzacyjnych, z budowaną latami opinią gwarantującą bezawaryjność urządzeń, sprawność serwisu i wieloletnią dostępność części zamiennych.
Naszym wyborem i propozycją dla Państwa jest Daikin – japońska firma ze 100-letnią tradycją w branży, uznany w świecie producent urządzeń klimatyzacyjnych, posiadająca kilkanaście fabryk w Europie i budująca nową w Polsce! Pompy ciepła Daikin instalowane są w Polsce od kilkunastu lat, obecnie sprzedawana jest 3-cia ich generacja a wkrótce pojawi się 4-ta!
Jesteśmy jedynym Serwisem Fabrycznym DAIKIN w regionie, odpowiadamy za uruchamianie i obsługę gwarancyjną pomp ciepła tej marki, to dowód uznania naszej fachowości i doświadczenia. Na co dzień weryfikujemy pracę innych instalatorów sprawdzając czy instalacja spełnia wymagania producenta, czy będzie pracowała prawidłowo spełniając wymagania jej użytkowników.
Jaki będzie koszt instalacji pompy ciepła w moim domu?
Koszt zakupu i instalacji pompy ciepła trudno określić bez wiarygodnej informacji o potrzebach energetycznych budynku, odpowiedzialnego doboru urządzeń, oględzin istniejącej instalacji ogrzewania itd. Rozpiętość kosztów może być bardzo duża, raz może to być 40 tys. zł, ale równie dobrze dla bardzo podobnego domu może być potrzebne 60 tys. zł.
W miarę dobre przybliżenie można uzyskać jedynie dla nowych budynków, które muszą spełniać dość wygórowane wymagania rozporządzenia o warunkach technicznych budynków obowiązujący od 2021 r., tzw. WT 2021. Praktycznie dla wszystkich budynków budowanych wcześniej nie jest to możliwe a w nowych programach dofinansowań konieczne jest wykonanie audytu energetycznego, ekspertyzy uzasadniającej zasadność inwestycji.
Zapraszamy do przesłania zapytania, wypełnienia formularza doboru pompy ciepła lub innego sposobu kontaktu – dobór i wycena są bezpłatne.
Jakie dodatkowe koszty mogą wystąpić przy montażu i użytkowaniu pompy ciepła?
Przy inwestycji w pompę ciepła, poza ceną samego urządzenia, należy wziąć pod uwagę kilka dodatkowych kosztów związanych z zakupem, montażem i eksploatacją pompy ciepła. Są to między innymi:
• Koszt samego urządzenia: W przypadku pomp ciepła, cena samego urządzenia różni się w zależności od mocy, marki oraz technologii. Cena pompy ciepła typu powietrze-woda jest znacznie niższa niż gruntowych pomp ciepła, które wymagają dodatkowych prac ziemnych. Renoma producenta to nie tylko rozpoznawalna nazwa, o wiele bardziej istotna jest budowana latami opinia, bezawaryjność urządzeń, sprawność serwisu i wieloletnia dostępność części zamiennych.
• Dodatkowe elementy instalacji: W wycenie montażu mogą pojawić się koszty związane z dodatkowymi urządzeniami, takimi jak zasobniki ciepłej wody, zbiorniki buforowe, dodatkowe pompy obiegowe czy też elementy automatyki sterującej (np. termostaty i czujniki), które są niezbędne do pełnego wykorzystania potencjału systemu grzewczego. Konieczna może być też modernizacja fragmentów instalacji, np. wymiana zbyt małej średnicy rur zasilających rozdzielacze pętli ogrzewania podłogowego.
• Wydajność przy niskich temperaturach zewnętrznych: Ze względów technologicznych sprawność pozyskiwania ciepła z otoczenia spada wraz ze spadkiem jego temperatury, niemniej pompy ciepła potrafią pracować wydajnie przy temperaturach rzędu -20ºC a nawet -28ºC. W najmroźniejsze dni moc pomp może a czasami wręcz musi być wspomagana za pomocą grzałek – to całkiem naturalne i wkalkulowane, uwzględnia się to w rocznym bilansie energii. Dobierając moc pompy ciepła przyjmuje się, że praca grzałek nie powinna odpowiadać za więcej niż 2% (1/50) wytwarzanej energii cieplnej w sezonie grzewczym.
• Serwis i konserwacja: Regularne przeglądy instalacji są kluczowe dla bezawaryjnej pracy systemu, najczęściej są wymagane przez producenta urządzeń dla utrzymania ochrony gwarancyjnej. Koszty przeglądów nie są duże, to zazwyczaj kilkaset złotych raz w roku.
• Zmiana cen prądu: ceny będą rosły, ale gaz pewnie też zdrożeje, będzie obłożony dopłatami za emisje co2, taryfy ochronne, dopłaty, PV itp.
• Ewentualne problemy: Niedoszacowanie mocy pompy może skutkować zwiększonym udziałem pracy grzałek w bilansie energetycznym i być źródłem nadmiernych, podwyższonych kosztów eksploatacyjnych. Podobnie niekorzystne ekonomicznie efekty mogą wynikać z nieprawidłowo wykonanej lub źle pracującej instalacji centralnego ogrzewania, np. obecność “wąskich gardeł” utrudniających przepływ i wymuszających stosowanie wyższych temperatur zasilania. Przy podejrzeniu nadmiernego zużycia energii należy to od razu zgłosić serwisowi by można było zidentyfikować przyczynę oraz określić środki zaradcze.
Koszty eksploatacji pompy ciepła – co warto wiedzieć?
Najczęstszym argumentem reklamującym instalację pompy ciepła jest niski koszt jej eksploatacji. Pompy ciepła wykorzystują energię odnawialną – powietrze lub ciepło ziemi – do generowania energii cieplnej, co sprawia, że ich użytkowanie jest bardzo tanie w porównaniu z tradycyjnymi systemami grzewczymi.
Skąd w ogóle biorą się te oszczędności pomp ciepła?
Niskie koszty eksploatacji wynikają ze sposobu w jaki pompa ciepła wytwarza ciepło. W tradycyjnych instalacjach źródłem ciepła jest wydobywanie go z dostarczanego “paliwa”, może być nim węgiel, drewno, gaz ziemny, olej opałowy itp. Każdy z tych elementów zawiera w sobie określoną ilość możliwej do uzyskania energii a kocioł, piec czy inne urządzenie służy do jak najefektywniejszego jej przekształcenia w ciepło i zasilenia instalacji grzewczej budynku. Kluczowa jest właśnie efektywność (inaczej sprawność), która nigdy nie jest bliska 100%, zawsze są jakieś straty.
Czym się wyróżnia pompa ciepła, która przecież też jest “na prąd” – dlaczego jest lepsza od uznawanych za mało efektywne i drogie w eksploatacji grzejników elektrycznych, które nota bene mają jeden z lepszych współczynników przekształcania energii w ciepło?
Zasada działania jest zupełnie inna, zużywany prąd nie jest bezpośrednio “paliwem”, to raczej koszt pracy urządzenia, które umożliwia bardzo efektywne pobieranie ciepła z otoczenia i zasilanie instalacji grzewczej. Jak bardzo efektywne? Bardzo, kosztem zużycia 1 kWh prądu może umożliwić przekazanie np. 4 kWh ciepła czyli cztery razy więcej, 400% tego co zużywa. Licząc w “drugą stronę” można powiedzieć, że ciepło z pompy kosztuje 25% (1/4) ceny energii elektrycznej, cztery razy mniej niż kosztowałaby praca klasycznych grzejników elektrycznych! Koszty niższe o 75% (¾) to właśnie ta oszczędność, której szukaliśmy – przekłada się bezpośrednio na koszt ogrzewania, płacąc mniej za ogrzewanie możemy sfinansować inwestycję w pompę ciepła!
Współczynnik efektywności pomp ciepła definiuje się parametrem COP, określa on ilość wytworzonej energii cieplnej w stosunku do (dzielone przez) zużytej energii elektrycznej. Niestety nie jest on stały, nie można powiedzieć, że zawsze oszczędzamy taki sam, konkretny procent energii, jest on zmienny, zależny od temperatury otoczenia, maleje wraz z jej spadkiem, ale przy prawidłowo dobranych urządzeniach nie powinien być spadać poniższej 3, co wciąż oznacza 66% oszczędności!
Koszty eksploatacji pompy ciepła – co warto wiedzieć?
Koszt eksploatacji zależy głównie od dwóch czynników:
• Efektywność pompy (COP): Wskaźnik COP określa, ile jednostek ciepła można wygenerować z jednej jednostki energii elektrycznej. Im wyższy COP, tym mniej zapłacisz za ogrzewanie. Dla nowoczesnych pomp ciepła COP może wynosić nawet 4-5, co oznacza, że z 1 kWh energii elektrycznej pompa generuje 4-5 kWh energii cieplnej.
• Cena energii elektrycznej: Koszty prądu mają bezpośredni wpływ na koszty eksploatacyjne pompy ciepła. Warto rozważyć zainstalowanie paneli fotowoltaicznych, które mogą znacząco obniżyć koszty eksploatacji, a w niektórych przypadkach nawet całkowicie pokryć zapotrzebowanie na energię elektryczną potrzebną do pracy pompy.
Średni koszt eksploatacji pompy ciepła w standardowym domu jednorodzinnym wynosi od 2000 zł do 4000 zł rocznie. W porównaniu do tradycyjnych źródeł ogrzewania, takich jak gaz czy olej opałowy, to znaczna oszczędność.
Jaki jest koszt energii elektrycznej przy używaniu pompy ciepła?
Pompy ciepła, mimo że są bardzo efektywne, wymagają zasilania energią elektryczną do swojej pracy. Koszt energii elektrycznej jest jednym z kluczowych elementów wpływających na całkowity koszt eksploatacji. Na szczęście, pompy ciepła są zaprojektowane w taki sposób, aby maksymalnie wykorzystywać energię odnawialną, a minimalizować zużycie prądu.
Koszt zużycia energii elektrycznej zależy od kilku czynników:
• Moc pompy ciepła: Większa moc oznacza większe zużycie prądu, jednak bardziej wydajne urządzenia mogą szybciej osiągnąć pożądaną temperaturę, co ostatecznie może obniżyć koszty.
• Efektywność energetyczna domu: Dobrze ocieplony dom z nowoczesnymi oknami i odpowiednią izolacją będzie wymagał mniej energii do ogrzewania, co przełoży się na mniejsze rachunki za prąd.
• System taryfowy: Warto zainwestować w taryfę dwustrefową (noc/dzień), która pozwala korzystać z tańszej energii w godzinach nocnych, kiedy pompy ciepła mogą pracować na pełnych obrotach, przygotowując zapasy ciepła na dzień.
Średnie miesięczne zużycie energii elektrycznej przez pompę ciepła w domu o powierzchni 100-150 m² wynosi od 400 do 800 kWh. Koszt tego zużycia, przy cenach prądu w Polsce, waha się od 200 do 400 zł miesięcznie.